1937 yılında Türk dermatolog Hulusi Behçet tarafından tıp literatürüne kazandırılan Behçet hastalığı, birçok sistemi aynı anda etkileyebilen kronik-vasküler ve enflamatuar bir hastalıktır. Hastalığın kesin nedeni bilinmese de yapılan çalışmalarla oto-immün bir hastalık olarak düşünülmektedir. Behçet hastalığı, immün sistem ve çevresel faktörler (bakteri, virüs vb.) nedeniyle gastrointestinal ve merkezi sinir sistemini etkilemektedir [3].
Şekil 1: Behçet Hastalığı ve Prof. Dr. Hulusi Behçet [8].
Herpes simpleks virüs 1’in (HSV-1) varlığı Hulusi Behçet tarafından araştırılmış ancak hastalıkla bir ilgisi saptanamamıştır. Diğer yandan hasta kişilerde S. sanguis, S. pyogenes, S. faecalis ve S. Salivarius gibi streptokokların varlığı görülmüştür. Genetik yönden bakıldığında HLA-B51 antijeni ile Behçet hastalığı arasında doğrudan ilişki olduğu 1980’li yıllarda kanıtlanmıştır [1].
Şekil 2: Hastalığın Belirtilerinden Biri Olan Ağız Lezyonu [7].
Behçet hastalığı etkisine bağlı olarak 2 grupta incelenebilir: damar tutulumuyla kendini gösteren vaskülobehçet ve sinir tutulumuyla kendini gösteren nörobehçet bu grubun üyeleridir. Vaskülobehçet, hastalığın tüm vasküler sistemi etkileyen ve damarlarda iltihaba yol açan bir çeşididir. Bu çeşitte hastalığa kanın pıhtılaşmasının neden olduğu damar tıkanıklığının etki ettiği düşünülmektedir. Ayrıca damar genişlemesi ve damar iltihabı da belirtiler arasındadır [5]. Nörobehçet ise beyindeki damar tıkanıklığı ile ilişkilendirilebilir. Hastanın kafa içi basıncının artması, ateş ve baş ağrısı gibi durumlarda Behçet hastalığı akla gelmelidir [5].
Hastalığın Belirtileri
Hastalığın belirtilerine bakıldığında en sık görüleni ağız ve genital bölgede oluşan aft benzeri ülserlerdir. Ayrıca deri lezyonları, eklem ve göz hastalıkları, damarlarda tıkanıklık veya anevrizma, varis, depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi belirtiler ile açığa çıkmaktadır [2].
Şekil 3: Behçet Hastalığında Belirtiler [4].
Hastalığın Epidemiyolojisi
Behçet hastalığı, dünya üzerinde her bölgede görülebilen ve herkese etki edebilen bir hastalık olsa da hastalığın görülme olasılığı düşüktür. Ancak erkeklerde ve 20-30’lu yaşlarda görülme sıklığı daha yüksektir [4].
Çevresel ve etnik faktörler, hastalığın görüldüğü bölgeleri ve hastalığın etki etme mekanizmasını değiştirmektedir. Yapılan bir çalışmada, Behçet hastalığının İpek Yolu üzerinde bulunan Türkiye, İran ve Uzak Doğu ülkelerinde sıklıkla görülürken İtalya, Cezayir, Tunus, Fas gibi ülkelerde görülme sıklığının azaldığı görülmüştür [3].
Hastalığın Tedavisinde Kullanılan Yaklaşımlar
Her ne kadar hastalığın tedavisi kesin olarak bilinmese de belirtileri azaltacak yönde bazı tedaviler bulunmaktadır. İmmün baskılayıcı ilaçlar, iltihaplanmayı azaltmaya yarayan kortikosteroidler tedavi açısından oldukça önemlidir. Ancak hastalığın seyri her hastada değişkenlik gösterdiğinden tedavi yöntemleri değişkenlik göstermektedir. Ağız ülseri için gargara önerilirken diğer ülserler için antibiyotik ve ağrı kesicili kremler ve merhemler önerilmektedir [4].
Kaynakça:
Behcet’s Disease: Current Aspects in the Etiopathogenesis, Ayşe Akman, Erkan Alpsoy, Türkderm 2009; 43 Özel Sayı 2: 32-8.
BEHÇET HASTALARINDA DEPRESYON ANKSİYETE BELİRTİLERİ SIKLIĞI VE BEHÇET HASTALIĞI AKTİVİTESİ İLE İLİŞKİSİ, Oğuzhan Herdi, Beyzanur Şahin, Berkay Barı, Ayşe Boyvat, Vesile Şentürk Cankorur, 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi.
Behçet Hastalığı, Emre Aytuğar, Filiz Namdar Pekiner, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt: 1, Sayı: 1, 2011 / Journal of Marmara University Institute of Health Sciences Volume: 1, Number: 1, 2011.
https://fizik-tedavi.org/behcet-hastaligi/ Erişim: 07.03.2021.
https://www.ahmetakgul.com.tr/index.php/uzmanliklar/damar-hastaliklari/1903-behcet-hastaligi-ve-tedavisi Erişim: 07.03.2021.
https://www.doktortakvimi.com/blog/behcet-hastaligi Erişim: 07.03.2021.
https://www.medikalakademi.com.tr/behcet-hastaligi-nedir-neden-olur-belirtileri-tedavisi/ Erişim: 07.03.2021.
https://www.radyolojinet.com/hastalik/behcet_hastaligi.html Erişim: 07.03.2021.
Kelimeler:
Kronik hastalık: 6 aydan daha fazla süre tekrar eden hastalıklara verilen isimdir.
Vasküler sistem: Damar sistemi.
Anevrizma: Damarlarda balonlaşma, genişleme.
Comments